بافت شناسی بافت کالبد تاریخی شهر یزد با نگرش سیستمی

مباحث زیادی درباره بافت کالبد تاریخی شهر با نگرش‌های مختلف در ادبیات شهرسازی و معماری جهانی مطرح شده است. در ایران، بررسی‌های عمومی و پراکنده‌ای از آن‌ها تاکنون ارائه شده است. گونه‌گونی و پیچیدگی بافت‌ها سبب شده، تا دستیابی به بافت‌شناسی آن‌ها، به عنوان هدف اصلی این مقاله مطرح باشد. به این منظور، مطالعاتی در حوزه‌های علمی مختلف انجام گرفت. نظریه‌ها، نگرش ها و چارچوب مفهومی «بافت» مورد توجه قرار گرفت. مشاهدات، پیمایش‌ها و برداشت‌های متعددی از بافت‌های کالبد تاریخی شهرهای ایران، به ویژه شهر یزد انجام شد. اجزای بافت‌ها شناسائی شدند. با استفاده از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی، مباحث مربوطه تألیف شدند. از فرآیند رفت و برگشت جزء به کل و بر عکس در این پژوهش استفاده شد. بررسی و مطالعه، موجب شناسائی و معرفی اجزا در قالب مدل‌های مراتبی شد. پی‌گیری متناظر اجزای مطرح در مدل‌های مراتبی ارائه شده با نظریه سیستم‌ها، شناسائی زیرسیستم‌های سیستم بافت کالبد تاریخی شهر یزد را به دنبال داشت. به نظر می‌رسد مدل‌های ارائه شده، قابلیت‌های تئوریک عمده‌ای دارند. از این‌رو، استفاده از مطالب مقاله در مطالعه و مداخله‌ در بافت‌های کالبد تاریخی شهرهای کشور توصیه‌ می‌شود.